Zacznę od klasycznej sytuacji
Florysta przyjął zaliczkę na poczet wykonanej dekoracji w wysokości 20% ustalonego budżetu. Niestety klient informuje florystę na 4 dni przed terminem realizacji, że ślub został odwołany, dekoracja w takim wypadku nie jest potrzebna. W związku z tym prosi o zwrot wpłaconej zaliczki.
Florysta nie przewidując komplikacji w realizacji umowy dwa tygodnie wcześniej kupił stylowe, a przez to drogie świeczniki, które miały być użyte w tej dekoracji. Tydzień przed zamówił piękne kwiaty, które jadą prosto z Holandii. Wartość wszystkich elementów (kwiaty, liście, naczynia, świeczniki) już w tym momencie przekroczyły 50% kosztów zamówionej dekoracji. Florysta działa na zasadzie pracowni florystycznej, kupuje tyle kwiatów ile potrzebuje do dekoracji i nie ma nagle możliwości sprzedania tego innym klientom. Co w takim wypadku?
Znacząca różnica
Zarówno w przypadku gdy klient kwiaciarni zamawia bukiet kwiatów, który odbierze za kilka dniu, jak i dekorację ślubną potrzebną za rok, przedsiębiorca chce mieć pewność, że klient nie wycofa się z tej zawartej umowy. Bardzo często w różnego rodzaju umowach zawieranych z klientami pojawiają się takie pojęcia jak zaliczka czy zadatek. Terminy te używane są potocznie zamiennie i nie wiele osób zdaje sobie sprawę, że użycie ich wywołuje odmienne skutki prawne, które w przypadku nie wywiązania się z zawartej umowy mogą być dla strony bardzo dotkliwe.
Pierwsza znacząca różnica to fakt, że instytucja zadatku określona jest w art. 394 Kodeksu cywilnego, natomiast zaliczka jest instytucją nieuregulowaną wprost w przepisach, a skutki jej wręczenia wynikają pośrednio z regulacji dotyczących umów wzajemnych. Zarówno zadatek, jak i zaliczka mają charakter przedpłaty, najczęściej uiszczanej w momencie zawarcia umowy. Zadatek ma, a zaliczka może przybrać formę pieniężną. I na tym w zasadzie podobieństwa się kończą.
Zadatek
Zadatek to część należności za realizację umowy wypłacana z góry już przy zawieraniu umowy. Jej wysokość jest dowolnie ustalana pomiędzy stronami umowy, w przypadku dekoracji florystycznych sugeruję przyjmować 20 – 50 procent wartości umowy. Po wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała czyli po wykonaniu umowy osoba dająca zadatek dopłaca resztę umówionego wynagrodzenia.
Jeżeli nie dojdzie do realizacji umowy na skutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, albo też za które odpowiedzialność ponoszą obie strony, zadatek powinien być zwrócony w pełnej wysokości.
Jeżeli jednak do realizacji umowy nie dochodzi na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi strona, która dała zadatek, to druga strona może od umowy odstąpić a otrzymany zadatek zachować. Warto wskazać, że uprawnienia związane z zadatkiem przysługują niezależnie od tego, czy w związku z niewykonaniem umowy zaistniała jakakolwiek szkoda.
Jeżeli zaś do realizacji umowy nie dochodzi na skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi strona, która otrzymała zadatek, to osoba, która dała zadatek może domagać się od strony, która umowy nie wykonała zwrotu zadatku w podwójnej wysokości.
Zaliczka
Zaliczka to także część wynagrodzenia za realizację umowy wypłacana z góry przed jej realizacją szczególnie w sytuacji, kiedy pojawiają się wydatki związane z jej realizacją. Różnica pomiędzy zaliczką a zadatkiem pojawia się dopiero w momencie braku realizacji umowy przez jedną ze stron umowy.
W przypadku bowiem zaliczki (odmiennie jak w przypadku zadatku) w razie braku realizacji umowy przez jedną ze stron zaliczka jest zwracana w normalnej wysokości a strona, która dała zaliczkę nie może domagać się zwrotu kwoty dwukrotnie wyższej jak w przypadku zadatku.
Zadatek zabezpiecza, zaliczka kredytuje przyszłe wydatki
Zadatek stanowi element zabezpieczenia wykonania świadczenia oraz pełni funkcję odszkodowawczą w przypadku niewykonania umowy. Przyjęcie zadatku w odpowiednim czasie i wystarczającej wartości zabezpiecza florystę przed kosztami, które ponosi w okresie przygotowania do realizacji dekoracji.
Natomiast celem zaliczki jest kredytowanie strony, która zaliczkę otrzymała. Nie ma ona natomiast funkcji zabezpieczenia wykonania umowy. Zaliczka jest uiszczana na poczet świadczenia głównego. Na przykład strony umówiły się na zapłatę za wykonane dekoracji kwoty 8 000 zł, a jednocześnie przy zawarciu umowy zamawiający przekazał wykonawcy kwotę 1 600 zł, tytułem zaliczki w wysokości 20% wynagrodzenia. Tak więc suma pieniężna wpłacana tytułem zaliczki jest uiszczana nie za coś, ale na poczet czegoś, przed spełnieniem świadczenia przez drugą stronę umowy.
Fakt Przyjęcia zaliczki może powodować niepotrzebne kłopoty, w momencie kiedy klient nagle się rozmyśli. To, czy zaliczka będzie stanowić zadatek czy też nie, zależy od woli stron umowy. Kodeks cywilny wprowadza domniemanie, że kwota wręczona przez stronę stanowi zadatek. Jednak, jeżeli chcemy uniknąć niejasności, powinniśmy w umowie zaznaczyć klauzulę zadatku. W ten sposób unikniemy przyszłych niedomówień, mogących przerodzić się w konflikty, których przecież wszyscy chcemy uniknąć.
Czy wszystko jasne?
Precyzując różnicę między zaliczką a zadatkiem wiele już wyjaśniłem, lecz nie rozwiałem wątpliwości do końca. Czy florysta ma obowiązek zwrócić przyjętą zaliczkę? Czy może domagać się zwrotu dodatkowej kwoty za koszty które poniósł i które ma udokumentowane? Czy w opisanym przypadku fakt , że przyjęto zaliczkę a nie zadatek stawia florystę w przegranej sytuacji? O tym w kolejnym artykule.
O Autorze
Komentarze(y) 1
Pingback: Umowy, umowy, umowy - wsparcieflorystow.pl